Tiếp nhận bộ Biên chung – nhạc cụ Nhã nhạc Việt Nam

Văn hóa Huế – Chiều 21/9, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô (TTBTDTCĐ) Huế và Viettinbank Huế đã tổ chức lễ bàn giao và tiếp nhận bộ Biên chung tại tòa Hiển Lâm Các, thuộc khu vực Thế Tổ Miếu – nơi trước đây thường diễn ra các buổi tế miếu của triều Nguyễn, có sự trình diễn của bộ Biên chung trong dàn Nhã nhạc.

Trong năm 2013, được sự tài trợ của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam-Vietinbank, Trung tâm đã tiếp tục phục chế thêm 1 bộ Biên chung nhằm phục vụ hoạt động tái hiện một số lễ tế truyền thống quan trọng của triều Nguyễn. 

Biên chung, Biên khánh là hai nhạc khí gồm nhiều chiếc chuông đồng, khánh đá được sắp xếp theo một thứ tự âm thanh nhất định. Đây là hai nhạc cụ cung đình độc đáo trong Nhã nhạc của một số nước Đông Á, trong đó có Hàn Quốc và Việt Nam.Biên chung, Biên khánh có nguồn gốc lâu đời trong văn hoá Trung Hoa cổ đại. Chúng rất được ưa chuộng trong Nhã nhạc Trung Hoa, về sau, được du nhập sang Triều Tiên và Việt Nam.

Ở Việt Nam, hai nhạc cụ này được dùng trong Nhã nhạc thời Lê (1427 – 1788) và thời Nguyễn (1802 – 1945). Tuy nhiên, đến đầu thế kỷ 20, những bộ nhạc cụ nghi lễ quan trọng này của Nhã nhạc hầu như đã thất truyền cả về hình thức chế tác lẫn cách thức trình diễn. Ngày nay, những chuông đồng, khánh đá này chỉ còn được lưu giữ như những hiện vật bảo tàng, không đầy đủ về số lượng và chất lượng.

Trong khuôn khổ Dự án thực hiện Kế hoạch hành động Quốc gia nhằm bảo tồn Nhã nhạc – Nhạc cung đình Việt Nam được UNESCO tài trợ thực hiện giai đoạn 2005-2009, Trung tâm BTDTCĐ Huế đã dự định thực hiện nghiên cứu phục chế bộ Biên chung Biên khánh này. Tuy nhiên, kinh phí và thời gian thực hiện của dự án lúc đó không cho phép phục chế một bộ Biên chung và Biên khánh đầy đủ, mà chỉ dừng ở mức thiết lập một bộ hồ sơ khoa học về loại nhạc cụ này và đề cương nghiên cứu, nhằm tạo cơ sở khoa học đáng tin cậy cho một chương trình nghiên cứu phục chế hoàn chỉnh để phục hồi cả về hình thức nguyên bản và cách thức diễn tấu của nhạc cụ trong giai đoạn tiếp theo.

Dự kiến trong năm tới, bộ Biên chung phục chế này sẽ được sử dụng cùng với bộ Biên khánh đã được phục chế trước đó, để trình diễn trong các lễ quan trọng (Lễ tế Xã tắc, Lễ tế Giao) của chương trình Festival Huế 2014.

Theo: Thuận Hóa – phunuonline.com.vn